Wednesday, May 21, 2008

ورود خانم ها به سینمای ایران

بازنگري تاريخ سينماي كشورمان خود داستاني است شنيدني ، سينما خيلي سريع، تقريبا پنج شش سال پس از اختراع
آن به كشورمان راه يافت اما اين راه يابي هم هيچ شباهتي به كشورهايي كه سينما در آن راه يافته بود نداشت سينما هنري ارزان(به نسبت هنرهايي مانند باله،اپرا،موسيقي…) بود و در دسترس عامه مردم، در زير چادر ها ،در بازار مكاره و تالارهاي مختلف مردم كوچه و بازار را سرگرم مي كرد، اما تاريخ آمدن سينما به كشور ما نشان از اين دارد كه سينما در انحصار حاكم وقت(مظفرالدين شاه) بود و نه عامه مردم. و به صورت سرگرمي محدود اشرافي پديدار شد



مظفرالدین شاه در سال 1900 سفري به فرانسه مي كند و در ميان وسايل و سرگرمي هاي مختلف چشمش به سينما تو گراف مي افتد، از اين پديده جادويي خوشش مي آيد و توشه سفر را خريداري مي كند. وي سينما را دستگاهي توصيف مي كند كه به روي ديوار مي اندازند و مردم در آن حركت مي كنند
مظفرالدين شاه ميرزا ابراهيم خان عكاس باشي را مامور مي كند در همان سال در شهر ((استاند)) از كارنوالي كه برپا بود فيلم تهيه كند. به تعبيري ميرزا ابراهيم خان را مي تواند نخستين فيلمبردار ايران دانست. به هر تقدير سينماتوگراف در سال1279 شمسي پا به ايران گذاشت و درباريان قاجار تنها مخاطبان آن در ايران بودند ، در جشن هاي عروسي، ختنه سوران و مراسم ديگر فيلمهايي برداشت مي شد و با آپارات هاي ابتدايي به نمايش در مي آمد. سال 1897 ميرزا ابراهيم صحاف باشي در سفري به لندن دستگاه سينماتوگراف را خريداري كرد و نخستين سالن سينماي عمومي را برپا كرد، در اين سالن فيلم هاي كمدي كوتاه پشت سر هم نشان داده مي شد.
چندي بعد مخالفت حكومت با عمل او باعث شد كه همه اموال وي مصادره شود و وي را تبعيد كنند. سرنوشت تاسيس نخستين سالن سينماي ايران خود نشانگر موضع صريح حكام كشور دارد
در سال1286 مهدي روسي خان از يك طرف و آقايوف از طرف ديگر با خريد يك دستگاه پرژكتور اقدام به نمايش فيلمهاي كوتاه كردند. روسي خان ابتدا كارش را در حرمسراي محمدعلي شاه آغاز كرد و يك سال بعد در خيابان فردوسي سينمايش را افتتاح كرد. اين دو(روسي خان و آقايوف علي رقم رقابت ناسالم خود پاي مردم را به سينما باز كردند) اما روسي خان نيز چندان دوام نياورد بعد از بالا گرفتن مبارزه ي مشروطه خواهان و مستبدان، سالن سينماي او يك شبه به اشغال مجاهدان مسلح درآمد ، آنها آپارات و دستگاههاي سينماتوگراف و فيلمهاي او را غارت كردند نخستين فردي كه بهره برداري همگاني از سينما را رواج داد شخصي به نام ((آراداشس باتماگريان)) معروف به اردشير خان ارمني بود كه در سال 1291 سينماي خود را برپا كرد و با افتتاح اين سالن در خيابان فردوسي(علاء الدوله) راه براي تاسيس سالن هاي ديگر باز شد. در اين سالها روال بر نمايش فيلم بود و هيچ خبري از توليد فيلم در سينماي ايران نيست

در سال 1299 خان بابا معتضدي كه در فرانسه تحصيل كرده بود با خود دوربيني به ايران آورد و در سال 1304از مراسم تشكيل مجلس موسسان و سال بعد از مراسم تاج گذاري رضا شاه فيلمهاي خبري تهيه كرد كه اين فيلم ها نخستين فيلم هاي خبري سينماي ايران محسوب مي شوند.در اين سالها زنها هنوز به سالن سينما راهي نداشتند
كلنل علينقي وزيري به همراه خان بابا معتضدي اولين سالن سينما مخصوص بانوان را تاسيس كردند (سينما پري)، .بعد از تاسيس اين سينما بود كه ورود خانمها به سينما ها رواج پيدا كرد